WEXP2002

NATUURSTUDIE
  NATUUREXPEDITIES
 
   
 
Winter-expeditie 2002
Steffler Kopf
Steffeln, Nord Eifel, Duitsland
29 maart tot en met 1 april 2002
 
- KNNV ROTTERDAM -
 
AANKONDIGING VERSLAG LITERATUUR WEBLINKS
Kaart van de Eifel / Vulkaaneifel SOORTENLIJST    
Kaart met excursiedoel      
.
.
.
.
.
.
.

/\
NaaR
BoVeN


Winter-expeditie 2002
Aankondiging

Het weekend duurt van vrijdagavond 20.00 uur tot maanavond 20.00 u.
De expeditie is geschikt voor beginnende en gevorderde natuurliefhebbers.

Voor een goede uitkomst van deze expeditie zoeken we in de eerste plaats mensen die de volgende functies willen vervullen:
- Fotograaf (foto's en of Video)
- Tekenaar (potlood, inkt of aquarel)
- Registrator (voor het noteren van de waarnemingen)

Het staat nu al vast dat onze aandacht in ieder geval zal uitgaan naar de volgende natuuronderwerpen:

- Mossen (Hieraan voorafgaand organiseren we een Mossencursus)
- Spinnen
-
Gesteenten
-
Vogels

Maar andere onderwerpen komen ook in aanmerking zoals:
-
Korstmossen
- Muizen
-
? . .

Het blijkt het plezierigst als ten minste twee deelnemers een bepaald onderwerp onderzoeken.

Elke ochtend zal een wandeling door het onderzoeksgebied gemaakt worden.
In de middag zijn we terug om tot aan de nachtrust in het huisje de verzamelde mossen, gesteente, spinnen en wat er nog meer onze aandacht vraagt, nader te bekijken, te preparen, te determineren en te registreren.
Zodoende kan eveneens een verslag gemaakt worden van de waarnemingen dat o.a. op deze site te bekijken zal zijn.
We nemen de nodige boeken en instrumentarium mee om daarmee een veldstudio in te richten.

We overnachten in het dorp Lissendorf, NO van Gerolstein in twee huisjes die voorzien zijn van een keuken, bedden, verwarming en electriciteit. Wie mee wil moet erop rekenen met een of meer andere deelnemers een kamer te delen.

Kosten per persoon in Euro Lid of
Begunstiger
Andere
deelnemer
Verblijf in vakantiewoning (3 dagen en nachten) 55,00 55,00
3x eenvoudige doch voedzame warme maaltijden
inclusief thee en koffie
10,00 10,00
Bijdrage expeditiekosten 5,00 5,00
Begunstigerschap lopend kalenderjaar -- 20,00
Totaal 70,-- 90,--

Broodmaaltijden: in principe zelf verzorgen/meebrengen
Reiskosten: voor eigen rekening

Ieder reist in principe op eigen gelegenheid, maar mensen zonder eigen vervoer kunnen meestal wel een afspraak maken om mee te rijden.

Bent je een natuurliefhebber, woon je in de regio Rotterdam en wil je samen met andere natuurliefhebbers een weekend de natuur van een voormalig stuk vulkaanlandschap onderzoeken, geef je dan op bij het BUREAU, o.v.v. het onderwerp dat je zou willlen onderzoeken.
De aanmelding is geldig als ook de giroafrekening van de betreffende overmaking is ontvangen. Je kunt het bedrag overmaken op:

Postbank 6875754
BUREAU KNNV ROTTERDAM
Rotterdam
o.v.v. Winter-expeditie 2002

Tevoren contant betalen kan natuurlijk ook.
Na betaling ontvangt u nadere gegevens over benodigdheden, overnachtingsadres e.d.

Alle inlichtingen zijn te verkrijgen bij ons BUREAU.

.

/\
NaaR
BoVeN


Winter-expeditie 2002
Verslag

We hadden het getroffen met het weer! De eerste dag de gehele dag bewolkt en droog, de tweede dag zonnig en de derde dag de gehele dag zon.
We overnachtten 5 km oostelijk van het onderzoekterrein in Lissendorf. De warme maaltijden werden v.n.l. verzorgd door Anneke Koster en Ria Lenferink.

Steffler Kopf, tegenwoordig een gat in de grond.
Foto: Anneke Koster

De Steffler Kopf is een vulkaankegel die ten dele is afgegraven. De groeve is buiten gebruik en als natuurgebied bestemd.

Bodemsamenstelling:
Löss met stollingsgesteente op veel van de onderzochte plaatsen bedekt met een strooisellaag.
Vegetatie:
variabel. uiteenlopend van pionierplanten op een bijna kale bodem tot gemengd bos met een natuurlijk karakter, door enkele omgevallen bomen en de aanwezigheid van bosbodemplanten.

.

/\
NaaR
BoVeN


Winter-expeditie 2002
Soortenlijst

Er is naar planten en dieren gezocht, verzameld en gedetermineerd:

Zoogdieren Vogels Reptielen Amfibieën Slakken
Insecten Spinnen Paddestoelen Mossen Zaadplanten

Vogels (Sjaak Reintjes en Liesbeth Portheine)
Waarnemingen, ook auditief, rond Lissendorf en de Steffler Kopf.

Blauwe reiger Veldleeuwerik Kramsvogel Kuifmees Zwarte kraai
Rode wouw Boomleeuwerik * Koperwiek Koolmees Spreeuw
Buizerd Witte kwikstaart Zwarte roodstaart Staartmees Huismus
Torenvalk Winterkoning Tjiftjaf Glanskop Vink
Turkse tortel Heggemus Goudhaan Boomklever Kneu
Houtduif Zanglijster Vuurgoudhaan Boomkruiper Groenling
Groene specht Merel Zwarte mees Ekster Geelgors
Grote bonte specht Grote lijster Pimpelmees Gaai  

* Sjaak is het er niet mee eens.


Zoogdieren (Allen)
Steffler Kopf
Das
Sporen van een Das in de vorm van mestputjes, graafsporen, omwoelingen van de (mos-)vegetatie en haren aan het prikkeldraad. In de avonden erna zagen Sjaak en Elisabeth een das over de weide op de Kopf lopen.

Lissendorf, een bosrand in de buurt van ons verblijf.
Gevangen met 7 Trip-trap lifetraps.
Rosse woelmuis
Bosmuis


Reptielen (Sjaak Reintjes)
Levendbarende hagedis,


Amphibieën (Sjaak Reintjes)
Gewone pad, Bufo bufo


Insecten ( Petra Lantsheer en Hans van der Werf)

Meteen bij aankomst vielen ons de rondwandelende Reuzengoudhanen op.

Foto: Anneke Koster

Lederloopkever (dood)
Reuzengoudhaan veel parende ex.
Dagpauwoog
Citroenvlinder, Gonepteryx shamni
Kleine vos, Aglais urticea

en nog een 50 - tal andere insecten waaronder veel kevers, maar daar wordt nog op gestudeerd.


Spinnen ( Arnolda Kuipers)
Het op naam brengen van deze dieren brengt nogal wat problemen met zich mee.
In de meeste gevallen werden alleen onvolwassen vrouwtjes gevonden, waarbij de geslachtdelen nog niet zichtbaar waren. Ook de specifike kenmerken zoals tekening op het achterlichaam of kop-borststuk voldoen (nog) niet aan de beschrijving in de litaratuur.

16 soorten

Collectienummer Wetenschappelijke naam Nederlandse naam man vrouw
KNNVR CHE171 Aculepeira ceropegia Eikebladspin   2 juv
KNNVR CHE160 Agalenatea redii Brede wielwebspin   1
KNNVR CHE172 Agalenatea redii Brede wielwebspin   1
KNNVR CHE183 Aculepeira ceropegia Eikebladspin   2
KNNVR CHE168 Cheiracanthium virescens   . .
KNNVR CHE212 Heliophanus cupreus Gehaakte blinker   1
KNNVR CHE161 Mangora acalypha Driestreepspin 3 juv 7 juv
KNNVR CHE213 Paradosa alacris Slikwolfspin   1
KNNVR CHE162 Pardosa agricola Ruigte wolfspin 2  
KNNVR CHE215 Pardosa fulvipes Bleekpoot wolfspin   1
KNNVR CHE169 Pardosa monticola   . .
KNNVR CHE188 Pardosa pullata Gewone wolfspin 1  
KNNVR CHE163 Pardosa pullata Gewone wolfspin 1 juv  
KNNVR CHE158 Pardosa trailli Hooglandwolfspin   1 juv
KNNVR CHE167 Pisaura mirabilis Kraamwebspin   1
KNNVR CHE159 Trochosa ruricola Veldnachtwolfspin 1  

Slakken ( Ria Lenferink)
Wijngaardslak
..


Paddestoelen (Hans van der Werf)
Witte bultzwam
.
.


Mossen (Liesbeth Portheine)

Rond de groeve, op de helling van de vulkaankegel, liggen vele grote lavabrokken die rijk begroeit zijn met mossen.

Foto: Anneke Koster

Het lijstje van Liesbeth

.

nr. Wet. naam Ned. naam Substaat
1 Grimmia pulvinata Gewoon muisjesmos op beton
2 Marchantia polymorpha Parapluutjesmos op basalt
3 Bryum capillare Gewoon knikmos op grond , beschut op steen
4 Plagiomnium affine Stomptandig boogsterremos vermolmd hout langs beek
5 Hylocomium brevirostre Grof etagemos op rotsblok
6 Polytrichum commune Gewoon haarmos  
7 Dicranum majus Groot gaffeltandmos op rotsblok in beukenbos
8 Aulacomnium androgynum Gewoon knopjesmos op rotsblok dicht bij grond
9 Funaria hygrometrica Gewoon krulmos losse grond
10 Pseudoscleropodium purum Groot laddermos op oude houtstapel
11 Eurhynchium praelongum Fijn laddermos op oude houtstapel
12 Campylopus introflexus Grijs kronkelsteeltje  
13 Calliergonella cuspidata Gewoon puntmos  
14 Atrichum undulatum Gewoon rimpelmos  
15 Orthotrichum affine Gewone haarmuts op wilg
16 Orthotrichum speciosum Ruige haarmuts op wilg

.


Zaadplanten (Ria Lenferink en Arnolda Kuipers)

1071 Aalbes, Ribes rubrum
0529 Bosaardbei, Fragaria vesca
0056 Bosanemoon, Anemone nemorosa
0103 Gevlekte arondskelk, Arum maculatum
0513 Beuk, Fagus sylvatica
0823 Overblijvend bingelkruid, Mercurialis perenis
1260 Boerenwormkruid, Tanacetum vulgare
1634 Braam, Rubes fruticosus
1321 Grote brandnetel, Urtica dioica
1140 Brem, Cytisus scoparis
0101 Bijvoet, Atremisia vulgaris
0336 Speerdistel, Cirisium vulgare
0702 Gele dovenetel, Galeobdolon luteum
0004 Duizendblad, Achillea millefolium
0531 Gewone es, Fraxinus excelsior
2238 Fijnspar, Picea abies
0648 Berghertshooi, Hypericum ......
1316 Klein hoefblad, Tussilago farfara
0366 Hazelaar, Corylus avella
0295 Kluwen hoornbloem, Ceastium glomeratum
0759 Wilde kamperfoelie, Lonicera periclymenum
0909 Witte klaverzuring, Oxalis acetosella
1889 Vaste lupine, Lupinus polyphyllus
1227 Wilde lijsterbes, Sorbus aucuparia
0135 Madelief, Bellis perennis
1175 Muurpeper, Sedum acre
0579 Gewoon nagelkruid, Geum urbanum
1767 Paardebloem, Taraxanum officinalis
1643 Hondsroos, Rosa cania
1021 Sleedoorn, Prunus spinosa
1047 Speenkruid, Ranunculus ficaria subsp. bulbilifer
1144 Knolsteenbreek, Saxifraga gramlata
0203 Kleine veldkers, Cardamine hirsuta
0110 Lievevrouwebedstroo, Galium odoratum
1112 Liggend vetmuur, Sigana procumbens
0406 Vingerhoedskruid, Digitalis purpurea
1384 Maarts viooltje, Viola odoratum
1134 Bergvlier, Sambucus racemosa
0483 Vroegeling, Erophyla verna
0548 Kruisbladwalstro, Cruciata laevipes
0946 Smalle weegbree, Plantago lanceolata
1123 Bittere wilg, Salix pururea
0011 Zevenblad, Aegopodium podagriaria
1101 Ridderzuring, Rumex obtusifolius
Muskuskruid
Glad walstro

Opmerkingen:
Voor een aantal eenjarige planten was het nog te vroeg om deze aan de bloemkenmerken te herkennen. Voor de vroeg bloeiende bomen -zoals de katjesdragers- was het reeds te laat om ze via de bloemen te herkennen, doch te vroeg on ze via de bladkenmerken op naam te brengen.
Bovendien waren er houtachtige planten waarvan de blad en/of bloemknoppen reeds zo ver waren uit gelopen dat noch aan de hand van de knoppen noch aan de hand van bloem of bladkenmeren de juiste soortnaam gevonden kon worden. Voor de varens was het nog te vroeg om ze zonder nader onderzoek op naam te brengen.

.

/\
NaaR
BoVeN


Winter-expeditie 2002
Literatuur

  • De Eifel, Reisgids
    Poulssen, W.J. Kosmos, Amsterdam

  • Loopkevers van Nederland

  • Die Kafer Mitteleuropas

.

/\
NaaR
BoVeN


Winter-expeditie 2002
Weblinks

  • Wildschutzpark Eifel
    Gondorf

  • Adler- und Wolfspark Kasselburg
    Pelm-Gerolstein

.

/\
NaaR
BoVeN


Vragen, correcties, aanvullingen of tips ontvangen wij graag per E-MAIL.

/WEXP2002.htm

© KNNV ROTTERDAM

Websiteontwerper

WEBSITEREDACTIE

Voor het laatst bijgewerkt op 13 november 2020

Titel
WINTEREXPEDITIE 2002, KNNV ROTTERDAM

Beschrijving
Website KNNV ROTTERDAM | WINTEREXPEDITIE 2002 is een oproep aan natuutliefhebbers uit de regio Rotterdam met een speciale belangstelling voor het nader onderzoeken van een onderwerp uit de natuur, met name van een deel van de Vulkaaneifel in Duitsland gedurende het paasweekend van 2002.

Trefwoorden:
KNNV ROTTERDAM, natuurstudie, Winterexpeditie 2002, natuurexcursies, natuurinventarisaties, natuuronderzoeken, natuurliefhebbers, geologie, vulkanisme, landschap, geologieonderzoek, mossenonderzoek, spinnenonderzoek, muizenonderzoek, vogelonderzoek, weekend, veldbiologie, veldstudie, veldstudio, verzamelexpeditie, verzamelexcursies, studie-excursies, verslag